የኢትዮጵያ ተረቶች

በዚህ ክልል ውስጥ የተገኙት ታሪኮች ከአዲስ አበባ፣ ጎባ ውስጥ ከሚገኝ አሳሳ ከተባለ አካባቢ እና ሸዋ ውስጥ ከሚገኝ ገብረ ጉራቻ ከሚባሉ ቦታዎች በመስከረም ወር 1990 ዓ.ም. የተሰበሰቡ ናቸው፡፡ ታሪኮቹን የማሰባሰቡን ስራ ያስተባበረው የኦሮሚያ ትምህርት ቢሮ ባልደረባ አቶ መርጋ ደበሎ ሲሆን ተረቶቹ ከኦሮምኛ ወደ አማርኛ የተመለሱት በመርጋ ደበሎ እና በበኬር ሃጂ ነው፡፡ ተረቶቹን ወደ እንግሊዝኛ የመመለሱን ስራ የሰራው የብሪትሽ ካውንስሉ ማይክል ዳንኤል አንባቸው ነው፡፡

መርጋ ደበሎና ቦንሳሞ ሚኤሶ በአሳሳ፣ ጎባ

በዚህ የበርካታ ተረቶች ስብስብ ውስጥ እንደ የተረገመች እንጀራ እናት፣ አስቸጋሪዋ አማት፣ የአዛውንቱ አባት እውቀት እና የመሳሰሉት አለማቀፋዊ ይዘት ያላቸው አበይት ጉዳዮች ተካተዋል፡፡ አንዳንዶቹ ታሪኮች (ለምሳሌ ተኩላውና ጥንቸሏ) ከጥንት አለማቀፋዊ የታሪክ ውርስ የተገኙ ትረካዎች ናቸው፡፡ ባህላዊ የኦሮሞ ስርአትን በሚያንፀባርቅ መልኩ ብዙዎቹ ታሪኮች የአዛውንቶችን እውቀት መሰረት በማድረግ የሚፈፀሙትን የፍትህ አሰጣጥ ስርአቶች ባስደናቂ ሁኔታ ይተርካሉ፡፡

ይዘት፤:

	ተረት	ተራኪ
ከአዲስ አበባ የተሰበሰቡ ተረቶች
1	የተረገመች እንጀራ እናት	መርጋ ደበሎ
2	የንጉሱ አይጥ ልጅ	መርጋ ደበሎ
3	ሰውና እንስሳቱ	መሬም መሃመድ
4	ሁለት ቀናተኛ ሚስቶች	ቆንጂት ተፈራ
5	የአባትየው ውርስ	በለሙ ዋጪሌ
6	እውነትን ተናግሮ መሞት	ዱለች ሊበን
7	አማትየው	አብዮት ለገሠ
8	ተጓዡ	ዶዮ ሁካ
9	አባትን መግደል እራስን መበደል	ኡቱራ ቦሩ
10	ፍልፈልና ነብር	አብዱልቃዲር ጉራቻ
11	እህትና ወንድም	ተስፋዬ ጪብሳ
12	ድመቶችና አይጦች	መርጋ ደበሎ
13	ብልሁ ወንድም	መርጋ ደበሎ
14	እሳት፣ውሃ፣እውነትና ሃሰት	መርጋ ደበሎ
ከአሳሳ የተሰበሰቡ ተረቶች
15	የውሻ ፀብ	መሃመድ ኩዩ
16	አይጥና እንቁራሪት	ቦንሳሞ ሚኤሶ
17	ጅብና አህያ	ሁሴን ቱሲ
18	የአባትየው ምክር	መሃመድ ኩዩ
19	ተኩላና ጥንቸል	መሃመድ ኩዩ
20	አባ ቦሎና የአንገት ጌጡ	ቦንሳሞ ሚኤሶ
21	የዝንጀሮ አለቃ	ቦንሳሞ ሚኤሶ
ከገብረ ጉራቻ ተሰበሰቡ ተረቶች
22	አውራ ዶሮው	ወርቁ ደበሌ
23	ላባ ያበቀለው ሰው	ወርቁ ደበሌ
24	መንትዮቹ ወንድማማቾች	ሞቱ ወዬሳ
25	የአባትየው ምክር	ሞቱ ወዬሣ
26	ተንባዩና ቀበሮው	ዘሪቱ ከበደ
27	ድሃው ሰውና ሃብታሙ ሰው	ዘሪቱ ከበደ

የድምጽ ቅጂዎች